GIẢM THIỂU CHẤT THẢI NHỰA: CHÍNH SÁCH, BIỆN PHÁP VÀ CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA NĂM 2025

Trong những năm gần đây, chất thải nhựa đã trở thành vấn đề môi trường toàn cầu gây nhức nhối khi ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái, khí hậu và sức khỏe con người. Từ đại dương đến sông ngòi, từ đô thị đến nông thôn, nhựa đã len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống và để lại hệ lụy nghiêm trọng. Việt Nam – một trong những quốc gia có lượng rác thải nhựa ra biển lớn nhất thế giới – đang đứng trước thách thức vừa phát triển kinh tế, vừa giảm thiểu ô nhiễm nhựa để hướng tới tăng trưởng bền vững.

Trước bối cảnh đó, Chính phủ đã đặt ra nhiều mục tiêu quan trọng trong chiến lược quản lý môi trường, đặc biệt là giảm thiểu chất thải nhựa đến năm 2025. Bài viết này sẽ phân tích sâu về chính sách, biện pháp và chiến lược quốc gia trong việc xử lý và quản lý chất thải nhựa, đồng thời giới thiệu vai trò của doanh nghiệp trong việc hiện thực hóa mục tiêu này.

Thực trạng chất thải nhựa tại Việt Nam và trên thế giới

Trong vài thập kỷ qua, chất thải nhựa đã trở thành một trong những thách thức môi trường lớn nhất của nhân loại. Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, mỗi năm thế giới thải ra khoảng 400 triệu tấn nhựa, trong đó chỉ có chưa đến 10% được tái chế. Riêng khu vực châu Á – Thái Bình Dương đóng góp hơn 50% lượng chất thải nhựa toàn cầu do tốc độ đô thị hóa nhanh, nhu cầu tiêu dùng tăng cao và thiếu hệ thống quản lý rác thải đồng bộ.

Tại Việt Nam, số liệu từ Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy lượng chất thải nhựa phát sinh đạt khoảng 3,9 triệu tấn/năm, tương đương 5–7% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt. Đáng chú ý, có đến 70% số lượng nhựa sau khi sử dụng bị chôn lấp hoặc thải bỏ ra môi trường, chỉ khoảng 10–15% được tái chế. Việc sử dụng túi nylon và đồ nhựa dùng một lần trong sinh hoạt hằng ngày vẫn phổ biến, đặc biệt tại các chợ truyền thống, hàng quán ăn uống và dịch vụ giao hàng trực tuyến.

Chất thải nhựa không chỉ gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước, làm gia tăng nguy cơ ngập úng đô thị, mà còn gây ô nhiễm đại dương. Việt Nam được đánh giá là một trong 5 quốc gia có lượng rác thải nhựa ra biển lớn nhất thế giới, với khoảng 0,28–0,73 triệu tấn/năm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển mà còn đe dọa ngành thủy sản, du lịch và sức khỏe cộng đồng.

Chính sách quốc gia về giảm thiểu chất thải nhựa đến năm 2025

Nhằm ứng phó với thách thức từ chất thải nhựa, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng, trong đó có Quyết định số 1316/QĐ-TTg năm 2021 phê duyệt Đề án tăng cường quản lý rác thải nhựa tại Việt Nam. Đề án đề ra mục tiêu đến năm 2025:

Giảm 50% lượng túi nylon khó phân hủy trong các siêu thị, trung tâm thương mại.
Thu gom, tái chế, xử lý 85% lượng chất thải nhựa phát sinh.
Loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm nhựa dùng một lần tại khu du lịch, khách sạn, khu bảo tồn thiên nhiên.
100% ngư cụ bằng nhựa bị thất lạc phải được thu hồi để ngăn chặn ô nhiễm đại dương.

Ngoài ra, Luật Bảo vệ Môi trường 2020 cũng đưa ra quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu bao bì nhựa phải tái chế hoặc đóng góp tài chính để hỗ trợ hoạt động xử lý. Đây là một bước tiến lớn nhằm chuyển đổi từ nền kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn.

Ở cấp địa phương, nhiều thành phố như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đã ban hành kế hoạch riêng để giảm thiểu chất thải nhựa, bao gồm: hạn chế túi nylon tại siêu thị, khuyến khích sử dụng bao bì thân thiện môi trường, triển khai mô hình “chợ dân sinh giảm rác thải nhựa”.

Biện pháp giảm thiểu chất thải nhựa

Biện pháp quản lý nhà nước

Tăng cường giám sát, thanh tra đối với hoạt động sản xuất, nhập khẩu túi nylon, bao bì nhựa.
Áp thuế môi trường cao hơn đối với sản phẩm nhựa khó phân hủy.
Khuyến khích đầu tư công nghệ tái chế chất thải nhựa thông qua ưu đãi thuế, vốn vay.

Biện pháp từ phía doanh nghiệp

Chuyển đổi thiết kế bao bì sang vật liệu sinh học, dễ phân hủy.
Thực hiện EPR một cách nghiêm túc, tham gia liên minh tái chế bao bì (PRO Vietnam).
Ứng dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, biến chất thải nhựa thành nguyên liệu tái sản xuất.

Biện pháp cộng đồng và người tiêu dùng

Hạn chế sử dụng túi nylon và sản phẩm nhựa dùng một lần.
Thực hiện phân loại rác tại nguồn để tạo thuận lợi cho hoạt động tái chế.
Tham gia các chiến dịch như “Nói không với túi nylon”, “Đổi rác thải nhựa lấy quà tặng”.

Chiến lược quốc gia năm 2025 về chất thải nhựa

Đến năm 2025, Việt Nam hướng tới một chiến lược quản lý chất thải nhựa toàn diện, dựa trên 3 trụ cột chính:

Ngăn ngừa và giảm thiểu tại nguồn: Khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ sản xuất, áp dụng vật liệu sinh học, đồng thời tuyên truyền thay đổi hành vi tiêu dùng.
Tăng cường tái chế, tái sử dụng: Xây dựng hệ thống thu gom, phân loại chất thải nhựa đồng bộ từ đô thị đến nông thôn; phát triển công nghiệp tái chế hiện đại.
Xử lý an toàn, hạn chế chôn lấp: Đầu tư công nghệ xử lý chất thải nhựa tiên tiến như đốt rác phát điện, nhiệt phân thành nhiên liệu, đồng xử lý trong lò xi măng.

Điểm đáng chú ý trong chiến lược này là sự kết nối giữa các bên liên quan: nhà nước – doanh nghiệp – cộng đồng. Mỗi thành phần giữ vai trò riêng nhưng cần phối hợp chặt chẽ để đạt hiệu quả bền vững.

Vai trò của công nghệ trong xử lý chất thải nhựa

Công nghệ đóng vai trò quyết định trong việc xử lý chất thải nhựa. Hiện nay, một số công nghệ hiện đại đang được nghiên cứu và triển khai:

Tái chế cơ học: nghiền, rửa, tái tạo hạt nhựa để sản xuất sản phẩm mới.
Tái chế hóa học: phân hủy nhựa thành dầu hoặc hóa chất cơ bản, có giá trị cao.
Nhiệt phân: biến chất thải nhựa thành dầu nhiên liệu, khí tổng hợp.
Đồng xử lý: sử dụng chất thải nhựa làm nhiên liệu thay thế trong lò xi măng.

Đối với doanh nghiệp, việc đầu tư công nghệ xử lý tiên tiến không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn mở ra cơ hội kinh tế từ việc tái sử dụng tài nguyên. Đây chính là hướng đi mà nhiều công ty môi trường tại Việt Nam, trong đó có Thế Lực Môi Trường, đang theo đuổi.

Kết luận

Chất thải nhựa đang là thách thức toàn cầu, nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội cho sự đổi mới công nghệ, chuyển đổi mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. Tại Việt Nam, năm 2025 là dấu mốc quan trọng để hiện thực hóa cam kết giảm thiểu nhựa dùng một lần, nâng cao tỷ lệ tái chế và bảo vệ môi trường biển.

Để đạt được điều đó, cần sự chung tay của tất cả các bên: Nhà nước với chính sách, doanh nghiệp với trách nhiệm sản xuất và đầu tư công nghệ, cộng đồng với thay đổi hành vi tiêu dùng. Trong hành trình này, Thế Lực Môi Trường sẵn sàng là đối tác chiến lược, cung cấp giải pháp toàn diện nhằm xử lý nước thải, khí thải và quản lý hiệu quả chất thải nhựa.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp xử lý nước thải phù hợp, Thế Lực Môi Trường sẽ là lựa chọn tối ưu cho bạn. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và triển khai giải pháp bảo vệ môi trường an toàn, hiệu quả!

___________________________________________

💎 Đơn vị xử lý nước thải, nước cấp chuyên nghiệp & uy tín.

📝 Tư vấn miễn phí: 0912.906.085

📝 Đăng ký tư vấn: https://bit.ly/contacthnp

___________________________________________

⚜️ Chuyên thi công, lắp đặt hệ thống thiết bị xử lý nước cấp, nước thải công nghiệp.

📧 Email: thelucmoitruong@gmail.com

🏠 Office: Số A3-2-6 chung cư Lê Thành, phường An Lạc, quận Bình Tân, Tp.HCM

🌎 Fanpage: https://www.facebook.com/thelucmoitruong

🌎 Website: https://thelucmoitruong.com.vn